در این بخش با یکی دیگر از افعال مهم عربی (عراقی) آشنا می شوید.
* فعل «کان» (چان)
فعل « چان » در لهجه عراقی به جای فعل « کان» استفاده می شود.
« کان» یا « چان» (عراقی) معادل فعل « بودن » می باشد.
شما می توانید از «چان» برای ساختن زمان « ماضی استمراری» استفاده کنید.
چــــــــــــــان (کان) + افعال مضارع : ماضی استمراری
نکته : همانطور که می دانید در زبان عربی فعلی معادل : هستم – هستی و ... وجود ندارد بلکه آن ها را با علامتها می شناسیم.
نکته : این فعل جزو افعال صرفی « پوچ» محسوب میشود و برای صرف آن باید همانند قاعده افعال« پوچ » عمل کرد.
صرف فعل « چان » در عربی عراقی:
چان (مذکر ) چِنِت (مذکر) چِنِت (مذکر – مؤنث)
چانَتْ (مؤنث) چِنتی (مؤنث) چِنّا (مذکر – مؤنث)
چانَوْ (جمع مذکر- مؤنث) چِنتو (جمع مذکر – مؤنث)
نکته : باز هم مثل همیشه ذکر می کنم که مردم عراق و حتی کشورهای دیگر عرب زبان، زبانعربی فصیح را تا حدّ زیادی می فهمند و ما آنچه را که در نظر شما خارج از بُعد زبان عربی فصیح و درون بُعدی لهجه هاست خدمت شما عرض می کنیم بنابراین اگر می گوییم فعل « چان» منظور این نیست که آنان از فعل « کان» استفاده نمی کنند بلکه این فعل (چان) مربوط به نحوه تلفظ و لهجه آنان می باشد ، بنابراین شما از فعل «کان» هم می توانید استفاده کنید.
* فعل « یــــْکون »
فعل « یــْکون » مضارع (مستقبل) فعل « چان (کان) » می باشد.
از این فعل مضارع برای آیندۀ فعل « چان (کان)» استفاده می شود.
صرف فعل « یکون » در عربی عراقی:
یکون تکون أکون
تکون تکونین نکون
یکونون تکونون
معمولاً هم با « رَح» می آیند تا نشانگر دقیق این فعل به آینده باشند.
از این فعل می توانید زمان «آینده استمراری» بسازید.
( رَح) یکون + فعل مضارع /(اسم فاعل)*: آینده استمراری
کاربرد زمان « آینده استمراری» :
* عملی که در آینده در لحظۀ معینی صورت می پذیرد.
* زمانیکه اطمینان کامل از انجام عملی در آینده دارید از این زمان استفاده می کنید.
* در قسمت های بعدی برای شما شرح خواهیم داد.
* این دو فعل با حرف نفی « مَ (ما)» منفی می شود.
مثالهای (چان):
چِنِت عندی سیّارة. (یک ماشین داشتم.)
چانَت تروح لِعراق. ( به عراق می رفت.)
چِنتو لازم تُدرُسون عربی. ( آنها باید عربی درس می دادند.)
مَا چِنتو تروحون هناک. (آنجا نمی رفتند.)
مثالهای (یـــْکون):
باچر رَح أکون أحسن ، إنشاالله. ( فردا خوب می شم ، انشاالله)
توضیح: همانطور که می بینید جمله از اطمینان عمل برخوردار می باشد.
هُمَّه یکونون مسافرین باچر. ( فردا دارند مسافرت می کنند.)
توضیح: عملی که در آینده در لحظه معینی در حال اتفاق افتادن است.
مَا رَح أکون بالبیت إلساعة خمسة بعد الظهر.
(فردا ساعت پنچ بعداز ظهر خانه نخواهم بود)
این کلیه مطالبی بود که درباب این فعل عرض کردیم.
